Tự đánh trách mình

Triều nhà Tấn, tại Kinh Châu, chùa Trường Sa, có Thiền sư hiệu Pháp Ngộ. Pháp Ngộ lạy Thiền sư Đạo An làm thầy. Sau đó về trú trì chùa Trường Sa, ở Giang Lăng, diễn giảng nhiều kinh, có hơn bốn trăm người đến học Phật với sư. Một hôm, có vị Tăng trong chùa lén uống rượu, sư Pháp Ngộ bắt được, tiến hành sử phạt, nhưng chưa phạt thì vị Tăng ấy chạy vụt ra cửa trốn mất. Đại sư Đạo An ở xa nghe chuyện này, bèn dùng một ống tre lắp đặt một cây roi trong đó, rồi phong bao lại gởi đi cho sư Ngộ. Sư Ngộ mở phong ra thấy cây roi, liền nói:

"Đây là do cái chuyện ông thầy uống rượu mà ra, ta không đủ năng lực dạy dỗ và lãnh chúng, phải khiến cho sư phụ ở xa lo lắng mà ban cho cây roi này!”.

Thế rồi sư đánh kiềng chùy triệu tập đại chúng lại. Sư Ngộ đem cây roi ra đặt trước mặt, đốt hương đảnh lễ chí kính, tự mình nằm xuống đất, sai thầy duy na cầm roi đánh ba roi. Sư rơi nước mắt tự trách. Một lần như thế, Tăng tục ở địa phương đó không ai là không khen ngợi và bội phục. Nhân sự việc này mà mọi người cảm kích phấn phát tinh tấn tu tập rất nhiều.

Lời bình:

Ôi! Giả sử người hiện nay mở phong bao ống tre của sư phụ gởi ra, thấy một cây roi, mà không đập vỡ ống tre, chặt đứt cây roi, mở lời chửi rủa sợ rằng còn rất ít. Còn như sư phụ là thánh nhân, đệ tử là hiền nhân đây, tuy thời gian đã quá hơn ngàn năm đến nay, tôi vẫn tiếp tục vì hai đại sư đây làm mãi vẫn không thể than nhiều!