Tự lợi, lợi tha

(Đại Sư Hám Sơn khai thị cho thiền nhân Tự Tông)

Phật dạy đệ tử tu pháp xuất thế chỉ có hai loại diệu hạnh là tự lợi và lợi tha. Lợi tha gọi là tu phúc. Tự lợi gọi là tu tuệ. Bồ-tát phát tâm cần cầu đạo bồ đề vô thượng. Bồ tát tuy biết pháp tính là lặng lẽ không tịch mà chẳng xả bỏ các hạnh hữu vi. Biết các pháp vốn không tịch tức là tự lợi, không xả bỏ các hạnh hữu vi gọi là lợi tha. Từ trên chư Phật Tổ chưa có ai chẳng từ hai hạnh này mà được xuất ra khỏi sinh tử. Đức Thế Tôn muôn kiếp tinh cần tu bao khổ hạnh khó thành. Chúng ta từ bao kiếp dài lâu lặn hụp trong biển sanh tử, đầu xuất đầu mất, xả thân thọ thân không thể nghĩ bàn, đều là sống hư chết phí, thì làm sao có một chút gì là hạnh môn chân thật. Nếu có hạnh chân thật thì quyết sẽ không như mặt mũi đời nay. Sao không thống nghiệm mà hồi quan phản chiếu dũng mãnh tự suy gẫm.

Đời nay, thiền nhân do túc duyên may mắn, sớm đã thoát tục mãi rời biển khổ, lại được an cư tại danh sơn, nơi đạo tràng thù thắng vi diệu mà chư Tổ thường thuyết pháp. Đây là duyên lành muôn kiếp khó gặp, chính là đói gặp tiệc vua, bệnh được gặp được thuốc. Tự phải biết mình may mắn vô ngần rồi tẩn xuất cả đời, xả bỏ thân mệnh làm các việc công đức thì vượt trội trăm kiếp ngàn đời thường sống vô tích sự. Ông hãy tin lời của lão nhân từ rày về sau phát tâm kiên cố bất thoái, trì chí, dũng mãnh, cang cường, tận hết sức lực, lượng hết tài năng, biện một mãnh tâm khăng khít, nhậm duyên tùy nguyện, nhịn tâm nhịn phiền, nhẫn khổ nhẫn lao thì sẽ có môt ngày thành tựu công đức tức sống đời hữu ích.

Ông tự bảo là thân yếu, thần suy không thể lãnh nhận công tác. Cổ nhân quý tại tâm lực cường, nguyện lực lớn chứ không kể tại sắc thân khỏe hay không khỏe. Nay tuy có ít bệnh không quá khổ đau. Nếu tạo nghiệp ác, đọa nơi ba đường dữ thì có cầu như hôm nay bị bệnh ít, thân tâm phiền não ít, hay muốn gieo lợi ít trong ruộng phúc cũng chẳng được. Phật bảo chúng sinh phải nhớ các nỗi khổ nơi địa ngục mà phát tâm bồ đề, tức là bây giờ phải nên tự thúc đẩy phát khởi tinh tiến.

Cổ đức bảo rằng: “Thà chết mà có pháp còn hơn sống mà chẳng có pháp. Xả bỏ thân mệnh này làm những diệu hạnh đó ví như chiếc thuyền bát nhã có thể đạt đến bờ giác. Câu nệ chi mà không cố gắng cưỡng ý chí để phụ bạc bỏ phí cuộc đời này. Đã đến núi báu lại trở về tay không, sao không tiếc thay?”

Nếu ông thường an tâm nơi vô sự tức là tâm không, tâm không tức thần chẳng suy, thần chẳng suy tức thần không lao nhọc. Đó là diệu hạnh vô tác. Gặp duyên tức là tông thú tu hành quyết không để công việc thường ngày xoay chuyển. Nơi nơi đều thành tựu môn đại giải thoát. Xin hãy suy gẫm cho kỹ cho kỹ.

Nam Mô A Di Đà Phật.